Dünyada başlıca ölüm nedeni olan kalp hastalıkları ve inme hakkında tüm insanları bilgilendirmek amacıyla her yıl 29 Eylül Dünya Kalp Günü olarak belirlenmiştir. Kalp ve dolaşım sisteminin sağlığını korumak için şart olan hareketli yaşam tarzı, düzenli egzersiz, obeziteyle mücadele, sağlıklı beslenme ve tütünden uzak durma önerileri geleceğin büyükleri olan çocuklarımız için de geçerlidir. Tüm bu alışkanlıklar çocuklukta hatta bebeklikte kazanılmaktadır.
Dünyada her 3 kişiden 2’si bulaşıcı olmayan hastalık nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Bulaşıcı olmayan hastalıklar içerisinde ise her 3 kişiden biri ( 17,3 milyon kişi) kalp damar hastalıkları nedeniyle yaşamını kaybetmiş, ölümlerin 7.3 milyonu ise kalp krizine bağlı olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizde 2013 yılında ölen her 5 kişiden ikisinin kalp-damar hastalığına bağlı nedenlerden öldüğü bilinmektedir.
Davranışsal risk faktörleri yani; sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün kullanımı ve alkol kullanımı koroner kalp hastalığının yüzde 80’inden sorumludur. Bireylerde kan basıncında yükselme, kan şekeri yüksekliği, kan lipitlerinde yükselme, fazla kilo veya obezite görülür kardiyovasküler hastalıkların çoğu risk faktörleriyle mücadele edilerek engellenebilir. Risk faktörlerinin kontrolü ile kalp ve damar hastalığı görülme sıklığının yarıya indirilebileceği bildirilmektedir.
KALP VE DAMAR HASTALIKLARINDA EN SIK RASTLANAN BELİRTİLER
• Göğüs ağrısı (Angina Pektoris)
• Nefes darlığı
• Çarpıntı
• Bayılma
• Tıkalı olan damarın beslediği organ ile ilgili belirtiler (Örneğin bacak damar tıkanıklığında bacakta ağrı, soğuma, uyuşukluk ve güçsüzlük)
KRONİK HASTALIKLARI KONTROL ALTINA ALIN
Kalp-damar hastalıkları sağlıklı yaşamanın kurallarına dikkat edilince önemli derecede önlenebilir. Diyabet ve hipertansiyon hastalığı tanısı varsa bu tanıyı değiştiremeyiz ama hastalığı kontrol altına alabiliriz. Takip ve tedavilerin düzgün bir şekilde yapılması durumunda hastalığın oluşturabileceği komplikasyon yani zararlardan mümkün olduğunca korunabiliriz.
SİGARADAN VE ALKOLDEN UZAK DURUN
Risk faktörlerinin en başında gelen sigara mutlaka çözülmesi gereken ve değişmesi elimizde olan bir risk faktörü. Sigara dumanından korunmak kalp ve damar sağlığını korur. Sigarayı bıraktıktan sonraki bir yıl içerisinde koroner kalp hastalığı riski sigara içen birinin yarısı kadar olur. 10 yıl içerisinde de koroner kalp hastalığı riski sigara içmeyen bir kişiyle aynı düzeye gelir.
HAREKET EDİN SAĞLIKLI OLUN
Hareketsiz yaşam da kalp damar sağlığını olumsuz yönde etkileyen ancak değişmesi elimizde olan risk faktörleri arasında olan bir diğer konudur. Haftada 5 defa en az 30 dakika orta yoğunlukta bir etkinlik gerçekleştirin. Bunlar hafif koşu, bisiklete binme, risk taşımayan tırmanış gibi aktivitelerdir. Yeterli ve dengeli beslenin, daha küçük porsiyon ve sağlıklı besinler tercih edin, yeterli sebze ve meyve tüketin, posa içeren besinler tercih edin. Hazır/işlenmiş gıdalardan uzak durun, tuz şeker ve yağ miktarını azaltın. Kısaca kalbinizi ve kendinizi ödüllendirin.